Phương thức sản xuất là gì? Vai trò của phương thức sản xuất

Phương thức sản xuất là gì? Đây là một khái niệm trong giáo trình học thuyết chủ nghĩa Marx về duy vật lịch sử. Phương thức sản xuất không chỉ đơn giản là cách con người sản xuất mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của xã hội và hình thái kinh tế. Hãy cùng với Logatech tìm hiểu cặn kẽ về khái niệm phương thức sản xuất thông qua nội dung bài viết sau đây.

>>>> Xem Thêm: Dụng cụ Trusco Nhật Bản chính hãng

1. Phương thức sản xuất là gì? Có kết cấu như thế nào?

Theo định nghĩa được đề cập trong văn bản triết học Marx-Lenin thì phương thức sản xuất là: “Cách thức con người thực hiện quá trình sản xuất vật chất ở những giai đoạn lịch sử nhất định của xã hội loài người.” Một khi phương thức sản xuất thay đổi sẽ dẫn đến sự thay đổi và phát triển hình thái kinh tế - xã hội, góp phần quyết định đến sự phát triển của loài người. 

Phương thức sản xuất

Ở mỗi giai đoạn trong lịch sử, con người đều sẽ có hướng sản xuất theo một hình thức nhất định riêng biệt. Vì thế phương thức sản xuất cũng được coi như là một minh chứng về nền văn hóa, trình độ và hình thái kinh tế - xã hội của từng thời đại khác nhau. Những sự thay đổi trong phương thức sản xuất đều sẽ mang tính cách mạng và có thể là phát triển từ cái cũ hoặc sinh ra cái mới. 

Dựa theo lý thuyết của Karl Marx thì một tổ hợp phương thức sản xuất sẽ bao gồm Lực lượng sản xuất và Quan hệ sản xuất. Hai mặt này tồn tại song song nhau, ko thể tách rời khỏi nhau và tác động nhau tạo thành một quy luật biện chứng. Trong đó Lực lượng sản xuất là chỉ mối quan hệ giữa con người và tự nhiên trong khi Quan hệ sản xuất là mối quan hệ giữa người với người. 

>>>> Tìm Hiểu Thêm:

• Hộp đựng dụng cụ Trusco chất liệu siêu bền, cực tiện lợi

• Hộp đựng linh kiện Trusco JP-PB 360 32 ngăn tiện ích

2. Lực lượng sản xuất là gì?

Lực lượng sản xuất được dùng để chỉ mối quan hệ giữa con người và các yếu tố tạo thành tư liệu sản xuất. Lực lượng sản xuất bao gồm: 

• Người lao động: Hay còn gọi là lực lượng lao động, phản ánh năng lực sáng tạo của con người. 

• Tư liệu sản xuất: Gồm đối tượng sản xuất, công cụ sản xuất, phương tiện sản xuất và khoa học kỹ thuật. Phản ánh trình độ và khả năng sản xuất trong tự nhiên của con người. 

Như vậy khái niệm tư liệu sản xuất thể hiện một hệ thống kết hợp giữa hai yếu tố con người và tư liệu sản xuất để tạo ra sức sản xuất nhằm thay đổi các yếu tố tự nhiên theo mục đích phục vụ cuộc sống con người trong các giai đoạn lịch sử nhất định. 

>>>> Có Thể Bạn Quan Tâm: Các loại lưỡi cưa thông dụng được sử dụng nhiều nhất hiện nay

3. Phân loại phương thức sản xuất

3.1 Phương thức để lưu kho

Phương thức sản xuất để lưu kho hoặc còn gọi là Make To Stock (MTS) là hình thức sản xuất ra nhiều sản phẩm và lưu trữ trong các kho hàng. Hình thức sản xuất truyền thống này thường dựa trên dự báo về nhu cầu của khách hàng, ví dụ như các mặt hàng chocolate sẽ được sản xuất nhiều hơn và các dịp Lễ Tình Nhân.

Phương thức để lưu kho

Phương thức này sẽ dễ gặp rắc rối nếu như cách dự báo về nhu cầu tiêu dùng cho ra kết quả không chính xác. Một là tồn hàng và ảnh hưởng đến quá trình kinh doanh vì không thu được lợi nhuận hoặc sản xuất ít hàng và bỏ lỡ mất cơ hội. 

3.2 Sản xuất theo đơn đặt hàng

Phương thức sản xuất theo đơn đặt hàng hoặc còn gọi là Make To Order (MTO) là quy trình sản xuất an toàn khá an toàn vì được dựa hoàn toàn trên nhu cầu trực tiếp khách hàng. Những cơ sở sản xuất hoạt động theo hình thức này sẽ cho phép khách hàng đặt sản xuất các sản phẩm dựa theo thông số do chính khách hàng cung cấp. 

Phương thức này phù hợp với loại sản phẩm cần tùy chỉnh nhiều trong quá trình sản xuất như máy tính, ô tô hoặc các thiết bị lớn,...Hình thức sản xuất này tuy ít xảy ra vấn đề hơn sản xuất lưu kho nhưng bù lại sẽ tốn thời gian chờ đợi của khách hàng hơn vì không có sẵn sản phẩm. 

3.3 Sản xuất và lắp ráp theo đơn hàng

Đây là phương thức sản xuất kết hợp giữa sản xuất lưu kho và theo đơn đặt hàng. Các đơn vị kinh doanh theo hình thức này sẽ lưu trữ sẵn các thiết bị cần thiết để cấu thành các thiết bị hoàn chỉnh dựa theo dự báo nhu cầu, nhưng chỉ tiến hành lắp ráp khi có đơn đặt hàng. Phương thức này khắc phục được cả các nhược điểm về thừa hoặc thiếu hàng hóa và thời gian hoàn thành đơn.

Một ví dụ tiêu biểu cho phương thức này là ngành Food & Beverages, các nhà hàng hoặc quán ăn sẽ chuẩn bị nguyên liệu thô trước sau đó chỉ tiến hành chế biến khi có khách gọi món. Hình thức sản xuất và lắp ráp theo đơn hàng sẽ có yêu cầu về nguồn nhân lực và nguồn nguyên liệu để thực hiện quy trình chuyển hóa nguyên vật liệu thành sản phẩm hoàn chỉnh. 

4. Vai trò của phương thức sản xuất

Phương thức sản xuất có vai trò to lớn trong việc phản ánh cách con người sản xuất vật chất ứng với từng giai đoạn lịch sử loài người và thể hiện tính chất đặc trưng của xã hội loài người thời đó. Khái niệm này cùng với các nhân tố khác ảnh hưởng đến sự thay đổi và phát triển của xã hội. Khi một phương thức mới ra đời thay thế đi cái cũ thì mọi thứ đều sẽ có thay đổi từ kết cấu xã hội, chính trị và kinh tế đến kết cấu giai cấp. 

Vai trò của phương thức sản xuất

Hai yếu tố của phương thức sản xuất là yếu tố kỹ thuật và kinh tế vận động theo hướng tuy tách biệt nhưng vẫn phụ thuộc lẫn nhau tạo dẫn đến sự quy định về tính chất, kết cấu, sự vận động và sự phát triển của xã hội, chính trị và kinh tế. Trong đó yếu tố kỹ thuật ám chỉ cách thức sản xuất như kỹ thuật hay công nghệ sản xuất còn yếu tố kinh tế dùng để chỉ hình thức tổ chức kinh tế của một xã hội. 

Sản xuất vật chất có ảnh hưởng to lớn đến việc hình thành, tồn tại và phát triển đến xã hội và loài người. Ví dụ như việc các nhân tố ngoài tự nhiên khi đã không còn thỏa mãn được nhu cầu của loài người nữa nên chúng ta cần sản xuất ra các vật chất phục vụ cho nhu cầu ăn, mặt ở bằng cách biến đổi các nhân tố tự nhiên này. Từ đó phương thức sản xuất lại có sự thay đổi dần đến sự thay đổi về xã hội-chính trị và hình thái kinh tế.

Khi nhu cầu về vật chất và sản xuất vật chất dẫn đến thay đổi trong phương thức sản xuất, cùng lúc đó con người cũng phải tự thay đổi bản thân để phù hợp hơn với phương thức mới. Cụ thể hơn là cải biến các bản thân cùng với các mối quan hệ giữa người với người. Từ đó dẫn đến việc hình thành các mặt quan hệ xã hội về nhà nước, chính trị, pháp quyền, đạo đức, nghệ thuật, khoa học,...

Logatech hy vọng rằng bạn đã tìm ra được câu trả lời cho câu hỏi phương thức sản xuất là gì và vai trò của khái niệm này sau khi đọc qua bài viết trên đây. Có thể nói rằng phương thức sản xuất là nhân tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển của xã hội nên khi hiểu rõ hơn về khái niệm này sẽ giúp bạn vận dụng hình thức sản xuất phù hợp với bản thân.  

>>>> Đọc Thêm:

• Cách tháo ốc vít bị han gỉ cực đơn giản và hiệu quả tại nhà

• Ê tô là gì? Cấu tạo, phân loại và công dụng của ê tô